Küresel dengelerden, gelişmelerden, ulus-devletlerin ve toplumların statükoyu korumaya yönelik taleplerinden bağımsız olmayan bütünleşme kavramı; küresel sistemi, bölgesel paradigmaları, ulus-devlet yapılarını, toplumsal algı ve davranış biçimlerini etkileyen ve değiştiren uzun bir süreç. Türkiye'de bütünleşme kuramına ilişkin ilk çalışmalar, Avrupa Ekonomik Topluluğu'nun gündeme gelmesi ile başladı ve Avrupa Birliği ekseninde şekillenerek dar bir alana sıkıştı. Bütünleşme kuram, yöntem ve modelleri ile fa